CuSeHa?
Het CuSeHa-project staat voor CultuurSensitieve zorg bij personen met een Handicap.
De doelstelling van het project is om de drempels tot zorg te verlagen op het kruispunt van een (vermoeden van een) handicap en een migratieachtergrond.
CuSeHa was in 2021 en 2022 een gezamenlijk project van Dienst Ondersteuningsplan Vlaams-Brabant en Brussel vzw en het Kenniscentrum Welzijn, Wonen, Zorg vzw.
Het project steunde op twee pijlers:
De doelstelling van het project is om de drempels tot zorg te verlagen op het kruispunt van een (vermoeden van een) handicap en een migratieachtergrond.
CuSeHa was in 2021 en 2022 een gezamenlijk project van Dienst Ondersteuningsplan Vlaams-Brabant en Brussel vzw en het Kenniscentrum Welzijn, Wonen, Zorg vzw.
Het project steunde op twee pijlers:
De eerste fase van project liep tot en met eind 2022 en was mogelijk dankzij middelen van de Vlaamse Overheid en met steun van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) en het Vlaams Agentschap voor Binnenlands Bestuur, Afdeling Gelijke Kansen, Integratie en Inburgering.
In 2023 gaan we verder met pijler 2 en de financiële steun van het VAPH. Wat onze ambities zijn, lees je hier.
In 2023 gaan we verder met pijler 2 en de financiële steun van het VAPH. Wat onze ambities zijn, lees je hier.
Cultuursensitieve diagnostiek
Diagnostiek gaat op zoek naar antwoorden op vragen over het functioneren van een persoon.
Eigen aan cultuursensitieve diagnostiek is dat men doorheen heel het diagnostisch proces aandachtig blijft voor hoe de (culturele) achtergrond van de cliënt alle elementen ervan beïnvloedt. Taal, vertrouwdheid met testmateriaal, communicatiestijl, betekenisgeving, etc. moeten in rekening worden gebracht bij de keuze van het testmateriaal, het gebruik en de interpretatie ervan. Wanneer hier geen aandacht aan wordt besteed, geeft het besluit misschien geen juist beeld van de cliënt. |
Waarom is CuSeHa nodig?
Om je beperking erkend te krijgen bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap VAPH is een diagnose op papier nodig. Voor mensen met een migratieachtergrond zijn de plaatsen waar zo’n diagnose gesteld kan worden vaak echter weinig toegankelijk.
Zoals voor iedereen is de hoge kostprijs en de lange wachtlijsten een moeilijkheid.
Voor mensen met een migratieachtergrond komen daar vaak nog heel wat drempels bovenop. Om een correcte diagnose te kunnen stellen is het heel belangrijk om elkaar te begrijpen en diepgaandere gesprekken te kunnen voeren. Wanneer er geen tolk is, blijven personen die de taal niet machtig zijn in de kou staan met hun vragen.
En daar stopt het niet.
Hoe iemand denkt, spreekt, doet wordt sterk beïnvloed door zijn of haar achtergrond. Het is dan ook erg belangrijk om hier rekening mee te houden in het diagnostisch proces.
Door bovenstaande drempels komen mensen met een migratieachtergrond en een vermoeden van een beperking er vaak niet toe om hun moeilijkheden formeel te laten diagnosticeren. Dit ontneemt hen de kans om erkend te worden bij het VAPH en een kans te maken op een persoonsvolgend budget (PVB). Een persoonsvolgend budget is een financiering die het VAPH aan sommige mensen met een beperking toekent om ondersteuning op maat mee te kunnen aankopen.
We zien in de praktijk dat de personen met een migratieachtergrond op de wachtlijst voor een PVB niet in verhouding staan met de noden die er zijn in Brussel bij deze doelgroep.
De drempels tot diagnostiek liggen mee aan de basis van die onvervulde noden.
Bij CuSeHa willen we die drempels verkleinen door een voor de cliënt gratis traject aan te bieden, wél tolken te betrekken in onze werking, meer tijd te voorzien en daarnaast ook voldoende creatief en (cultuur)bewust om te springen met bestaande testmaterialen en onze gespreksleidraden. Enkel zo kunnen we tot een representatieve weergave komen van de problematiek van een cliënt.
Zoals voor iedereen is de hoge kostprijs en de lange wachtlijsten een moeilijkheid.
Voor mensen met een migratieachtergrond komen daar vaak nog heel wat drempels bovenop. Om een correcte diagnose te kunnen stellen is het heel belangrijk om elkaar te begrijpen en diepgaandere gesprekken te kunnen voeren. Wanneer er geen tolk is, blijven personen die de taal niet machtig zijn in de kou staan met hun vragen.
En daar stopt het niet.
Hoe iemand denkt, spreekt, doet wordt sterk beïnvloed door zijn of haar achtergrond. Het is dan ook erg belangrijk om hier rekening mee te houden in het diagnostisch proces.
Door bovenstaande drempels komen mensen met een migratieachtergrond en een vermoeden van een beperking er vaak niet toe om hun moeilijkheden formeel te laten diagnosticeren. Dit ontneemt hen de kans om erkend te worden bij het VAPH en een kans te maken op een persoonsvolgend budget (PVB). Een persoonsvolgend budget is een financiering die het VAPH aan sommige mensen met een beperking toekent om ondersteuning op maat mee te kunnen aankopen.
We zien in de praktijk dat de personen met een migratieachtergrond op de wachtlijst voor een PVB niet in verhouding staan met de noden die er zijn in Brussel bij deze doelgroep.
De drempels tot diagnostiek liggen mee aan de basis van die onvervulde noden.
Bij CuSeHa willen we die drempels verkleinen door een voor de cliënt gratis traject aan te bieden, wél tolken te betrekken in onze werking, meer tijd te voorzien en daarnaast ook voldoende creatief en (cultuur)bewust om te springen met bestaande testmaterialen en onze gespreksleidraden. Enkel zo kunnen we tot een representatieve weergave komen van de problematiek van een cliënt.
Doelgroep?
In 2023 bieden we aan een 8-tal cliënten een gratis diagnostisch traject. Wij richten ons op:
- Volwassenen (18-65) Brusselaars (met adres binnen Brussel) met vraag naar ondersteuning op maat (binnen het VAPH-circuit)
- Met een vermoeden van een autismespectrumstoornis, een licht verstandelijke beperking of een niet-aangeboren hersenletsel
- Met 1ste of 2de generatie migratieachtergrond van binnen de EU (niet Nederlands- of Franstalig) of van buiten de EU (geen taalvereisten)
- Met wettig verblijf in België van min. 2 jaar
- Niet in crisis en geen opvallende psychiatrische problematiek die los staat van aanmeldingsvraag
- Met contacttaal waarvoor een tolk beschikbaar is
Een diagnostisch traject bij CuSeHa verschilt van cliënt tot cliënt in duur. Dit hangt af van wat de cliënt zelf haalbaar ziet, of er gewerkt wordt met tolken, wat de aanmeldingsvraag is…
De cliënt krijgt gemiddeld drie afspraken bij de maatschappelijk assistente, drie afspraken bij de psychologe en minstens één bij een arts of psychiater.
De cliënt krijgt gemiddeld drie afspraken bij de maatschappelijk assistente, drie afspraken bij de psychologe en minstens één bij een arts of psychiater.
Team
Maatschappelijk assistent
De maatschappelijk assistent is verantwoordelijk voor de intakegesprekken met cliënten. Deze gesprekken gaan over hun huidige werk- en leefsituatie, hun levensloop, hun culturele identiteit, hun verklaringsmodel voor wat moeilijk loopt, hun ontwikkeling… Zeker bij de gesprekken over de ontwikkeling van cliënten nodigt de maatschappelijk assistent graag een familielid of vertrouwenspersoon uit van de cliënt. |
Om de diagnostische besluitvorming te vervolledigen werken wij samen met een arts en een psychiater.
Bij een vermoeden van een autismespectrumstoornis krijgt de cliënt een afspraak bij een psychiater. Wanneer er enkel een vermoeden is van een verstandelijke beperking krijgt de cliënt een afspraak bij een andere arts. |
Bijlages
Dienst Ondersteuningsplan Vlaams-Brabant en Brussel vzw
info@dop-vbb.be
info@dop-vbb.be